Friday, October 17, 2008

ලෝක මානසික සෞඛ්‍ය දිනය පසුගිය ඔක්තෝම්බර් 10 වැනිදාට යෙදී තිබුණි. සමාජයේ අවධානය ඉතා අඩුවෙන් යොමු වන මානසික රෝගීන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ මනෝ වෛද්‍ය විශේෂඥ වෛද්‍ය නීල් ප‍්‍රනාන්දු සමඟ කල සාකච්ඡාවක් ඇසුරෙන් මෙම ලිපිය සකස් වේ.මානසික රෝගීන් යනු අනෙක් සාමාන්‍ය මිනිසුන් මෙන්ම අයිතිවාසිකම් හා වරප‍්‍රසාද හිමි පුද්ගල කාණ්ඩයකි. ඔවුන් වෙනුවෙන්ද නීතිගත වූ නෛතික පටිපාටීන් ඇති අතර ලංකාවේ මානසික රෝගීන් සම්බන්ධයෙන් දැනට කි‍්‍රයාත්මක වන මූලික නෛතික ලියවිල්ල 1870 ගණන් වල සම්පාදනය කල මානසික සෞඛ්‍ය ආඥ පනතයි. ඉන්පසු 1974 වසරේ සුළු සංශෝධනයකට ලක් වූ මෙම ආඥ පනතේ යල් පැන ගිය ස්වභාවය නිසාම ලංකාවේ මානසික රෝගීන්ගේ මානව හිමිකම් කඩවීම විශාල ලෙස සිදුවේ.වසර එකසිය තිස් අටකට පසුවත් කි‍්‍රයාත්මක වන ආඥ පනතේ ඇති ප‍්‍රධානතම දුර්වලතාව එය නූතන ප‍්‍රතිකාර ක‍්‍රම හා නොගැලපීමයි. සාමාන්‍යයෙන් මානසික සෞඛ්‍ය ආඥ පනතකින් ඉටුවිය යුතු මූලික අරමුණු කිහිපයකි.

Read more......
වර්තමානයේ රෝගීන්ගේ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය වීම් නිතර වාර්තා වෙනවා. මේ අතරින් මානසික රෝගීන්ගේ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය වීම් ඉතා වැඩි අතර ඒවා හෙළිදරව් නොවෙන ස්වභාවයක් පේනවා
ඔව්. මානසික රෝගීන් කිසිවෙකුගේ අවධානයට ලක් නොවන පිරිසක්. ඔවුන්ටත් අනෙක් අයට වගේම අයිතිවාසිකම් තියෙනවා.නමුත් රෝගීන්ගේ පැත්තෙන් බැලූවොත් දැනට ලංකාවේ මානසික රෝගීන්ගේ මානව හිමිකම් කඩවීම් ඉතා වැඩියි.

ඊට හේතුව ලෙස ඔබ දකින්නේ කුමක්ද ?
ප‍්‍රධානම හේතුව මෙරට ක‍්‍රියාත්මක වෙන මානසික සෞඛ්‍ය ආඥපනත. මෙය අවුරුදු 150කට වඩා පරණයි. ඒක නවීකරණය නොවීම ලොකු ප‍්‍රශ්ණයක්. අනෙක බොහෝ මානසික රෝගීන්ට තමන්ගේ ප‍්‍රදේශයේම ප‍්‍රතිකාර ලබාගැනීමට අවශ්‍ය පහසුකම් නොමැතිකම. මානසික රෝගීන්ට වගේම මන්ද බුද්ධික අයටත්, ආබාධිත අයටත් මේ ගැටළුව බලපානවා. ඔවුන් ගැන සෞඛ්‍ය, අධ්‍යාපන, හා සමාජමය වගකීමක් තියෙනවා.

Read more......